Grodzisko

Wieś, położona w odległości 4 km na północny wschód od Świnic Warckich, była po raz pierwszy wzmiankowana w 1301 r. W XV i XVI w. należała do Chebdów z Niewiesza, fundatorów pierwszego kościoła. Pierwsza rzymskokatolicka świątynia drewniana pw. Nawrócenia św. Pawła w dokumentach jest wspomniana w 1462 r.

Obecny, późnorenesansowy kościół parafialny pod wezwaniem św. Apostołów Piotra i Pawła (wzniesiony w 1612 r.) to najstarszy zabytek architektury sakralnej na terenie gminy Świnice Warckie. Obiekt położony na niewielkim wzniesieniu, wśród podmokłych łąk, jest oddalony o ok. 500 m od głównej drogi wiejskiej i przystanku autobusowego.

Od 2 sierpnia 1967 r. zabytek ten jest chroniony przez wpis do rejestru zabytków (nr rejestrowy: 491).

Niecały kilometr od kościoła znajduje się cmentarz parafialny w Grodzisku położony na kolejnym wzgórzu z piękną panoramą na Pradolinę Warszawsko-Berlińską. Wspomina go w utworach, mieszkająca przez jakiś czas w pobliskim Gusinie, Maria Konopnicka. Na grodziskiej nekropolii z łatwością wypatrzymy kilka nagrobków charakteryzujących się wysokimi walorami sztuki sepulkralnej. Są to m.in. groby właściciela i dziedzica Zbylczyc Karola Kozaneckiego czy Jana barona Stokowskiego. Zwraca też uwagę nagrobek Tadeusza Okszy-Orzechowskiego (właściciela Zbylczyc), który zginął tragicznie 8 września 1939 r. Dość wyraźnie odznacza się miejsce pochówku Ludwiki z Hannequinnów Huisson (wdowy po „pułkowniku Kom: Wojsk, b. Wojsk Polskich”). Rodzina Huissonów, której za udział w powstaniu styczniowym skonfiskowano dwór w Zbylczycach, ma też bogato dekorowane nagrobki na cmentarzu w Giecznie w gminie Zgierz.