Dzierżązna
Nazwa miejscowości pochodzi od słowiańskiego słowa „deręga”, co oznacza wykę, popularną roślinę pastewną. W okresie międzywojennym, w 1932 r. dokonano na tym terenie odkryć związanych z osadnictwem prehistorycznym. Najstarsza zachowana wzmianka o wsi pochodzi z XIV w. Już w XV w. na Akademii Krakowskiej pobierali nauki studenci pochodzący z Dzierżąznej.
W XVIII w. właścicielem wsi, która już od kilku stuleci należała do szlachty, został wojewoda łęczycki Szymon Dzierzbickijuż. Z czasem ziemie te przechodziły z rąk do rąk, ostatecznie zaś zostały podzielone między różnych właścicieli.
Zespół dworsko-pałacowy w Dzierżąznej
Obecny dwór został wzniesiono w 1924 r. W tamtym czasie dokonano rekompozycji parku. Od XVIII do początku XX w. na miejscu dzisiejszego domu stał drewniany dwór modrzewiowy, zbudowany za czasów Augusta III. Budowa ceglanego dworu trwała 2 lata, od 1924 do 1926 r. Zlecił ją ówczesny właściciel, jeden z najwybitniejszych łódzkich adwokatów, Adam Słomiński. Obecny dwór jest parterowy, ale ma mieszkalne poddasze, przykryte mansardowym dachem. Od wschodu znajduje się taras. Od strony południowej pałacu zobaczymy ryzalit z gęsto tralkowanym balkonem, wspartym na czterech kolumnach. Dwór jest otoczony malowniczym parkiem, którego główna oś prowadzi w kierunku północ – południe. Aleje są obsadzone drzewami takimi jak: świerki, klony i dęby.
Teren dawnego dworu jest związany z tragicznymi wydarzeniami z okresu II wojny światowej. W pierwszych dniach wojny we dworze zamieszkał Alfred Krinke. Z czasem cześć posiadłości przejęła niemiecka policja bezpieczeństwa. 7 grudnia 1942 r. na polecenie Głównego Urzędu Bezpieczeństwa Rzeszy utworzono filię Obozu dla Małoletnich przy ul. Przemysłowej w Łodzi. Obóz na terenie miasta funkcjonował na wydzielonym obszarze. Był przeznaczony dla dzieci i młodzieży polskiej od 6 do 16 r. życia. Filia w Dzierżaznej to miejsce, w którym na terenie folwarku przebywały jedynie dziewczęta. Zadaniem filii było z dostarczanie żywności dla obozu macierzystego, przyuczanie starszych dziewcząt do pracy na roli, a gdy ukończyły 16 lat kierowanie ich na roboty przymusowe w gospodarstwach rolnych na terenie III Rzeszy. Obecnie co roku na terenie dworu odbywa się zjazd dawnych więźniarek, a w jednym z pomieszczeń znajduje się wystawa upamiętniająca obóz.
Gminne Centrum Kultury, Sportu, Turystyki i Rekreacji Dzierżązna
Gminne Centrum Kultury, Sportu, Turystyki i Rekreacji funkcjonuje w stuletnim, stylowym dworku, otoczonym malowniczym parkiem z przylegającym stawem, obfitującym w wiele gatunków ryb. Obok ośrodka znajduje się atrakcyjne łowisko wędkarskie. Na miejscu do dyspozycji gości zostały oddane tężnia, miejsca piknikowe, altana wypoczynkowa i ścieżki edukacyjne. Można tu przenocować w domkach letniskowych i skorzystać z miejsc do grillowania lub rozpalenia ogniska.
Dzierżązna 4, 95-001 Biała
telefon: 42 717 84 66
e-mail: dzierzazna@dzierzazna.pl
