Zamek Arcybiskupów Gnieźnieńskich w Uniejowie
Jednym z najcenniejszych zabytków miasta jest wspaniała, średniowieczna warownia, oddalana zaledwie o ok. 300 m. od rynku w Uniejowie. Zamek wybudowano w XIV w. na sztucznym wzniesieniu na brzegu rzeki Warty. Miejsce było chronione przez podmokłe łąki
i starorzecza. Zamek w Uniejowie jest jedną na najlepiej zachowanych średniowiecznych budowli tego typu na terenie województwa łódzkiego. Nosi ślady licznych zmian, gdyż był wielokrotnie przebudowywany, dzięki temu ma cechy kilku stylów architektonicznych.
Gród obronny w Uniejowie istniał już prawdopodobnie w początkach XII w. Wygląd obecnej budowli nie jest tożsamy wyglądem pierwotnego zamku wybudowanego z inicjatywy biskupa Jarosława Bogorii Skotnickiego. Powstanie budowli było związane z odbywającymi się w Uniejowie zjazdami duchowieństwa i synodami. Najważniejsza funkcja zamku to ochrona skarbu biskupów, który był zabezpieczany na jego terenie w czasie starć wojennych. Do końca XVI w. skarb kościelny przechowywano tu aż dziesięć razy. Na zamku znajdowała się również biblioteka, organizowano w nim zjazdy i sejmiki województwa sieradzkiego.
Zamek został zbudowany na planie czworoboku z trzema skrzydłami mieszkalnymi oraz wieżą o wysokości 25 m. W kurtynowym, grubym murze, znajduje się brama wjazdowa, która prowadzi na dziedziniec. Do dziś zachował się budynek dawnego domu mieszkalnego.
W czasie zaborów zamek częściowo był używany przez prusaków. W 1836 r., kiedy ziemie te leżały na terenie zaboru rosyjskiego, warownia została przekazana przez zaborców jako nagroda za zasługi w tłumieniu powstania listopadowego generałowi Karlowi Wilhelmowi Tollowi. Nowy właściciel zaczął przywracać go do stanu świetności i dostosowywać do pełnienia funkcji letniej rezydencji rodzinnej. W tym właśnie czasie powstał otaczający zamek park, który był dumą Anny Toll, małżonki generała.
Po I wojnie światowej w zamku urządzono pensjonat. Po zniszczeniach spowodowanych II wojną światową obiekt wymagał odbudowy. Od tamtego czasu funkcjonuje w nim hotel.
21 października 1967 r. zamek w zespole zamkowo-pałacowym w Uniejowie został objęty ochroną konserwatorską przez wpis do rejestru zabytków (nr rejestrowy: A/256/714). Wiele lat później, gdyż dopiero 19 sierpnia 1992 r., taką samą ochronę uzyskał park (nr rejestrowy: A/481/222).
Zamek można zwiedzać z miejscowym przewodnikiem. W dawnej twierdzy znajduje się hotel i restauracja. Na zamku w Uniejowie w 2018 r. powstawał jeden z odcinków polskiego serialu kryminalnego „Ultraviolet”.
Zamek Uniejów i Dom Pracy Twórczej
ul. Zamkowa 2
99-210 Uniejów
telefon: +48 601 440 931
e-mail: recepcja@zamekwuniejowie.pl
Restauracja Herbowa
ul. Zamkowa 2
99-210 Uniejów
telefon: 791 340 595
e-mail: restauracja@herbowauniejow.pl
